CAPUT XXX.
DE MOLENDO AURO IN LIBRIS, ET DE FUNDENDO MOLENDINO.
CUM pertraxeris imagines vel litteras in libris, tolle aurum
purum et lima illud minutissime in mundissima pelvi,
sive baccina, sicque lavabis illud cum pincello in concha tes-
tudinis vel conchilii, quse de aqua tollitur. Deinde habeas
molendinum cum pistillo suo, utraque fusilia ex metallo
cupri et stagni ita commixto, ut tres partes sint cupri puri
et quarta stagni puri a plumbo. His ita compositis fun-
datur molendinum ad similitudinem mortarioli, et pistillum
ejus circa ferrum quasi nodus, ita ut ferrum inde procedat
grossitudine unius digiti, et longitudine modice amplius pedis
dimidii ; cujus ferri tertia pars infigatur ligno diligenter tor-
nato ad longitudinem quasi unius ulnse, et rectissime forato,
in cujus inferiori parte tamen a fine longitudine quatuor digi-
torum, sit rotula sive lignea sive plumbea tornatilis, et in
media parte superiori figatur corrigia qua, trahi et volvendo
retrahi possit. Posthsec niittatur ipsum molendinum in fora-
men super scamnum ad hoc aptatum inter duas columnellas
ligneas in ipso scamno firmiter fixas, super quas sit aliud
lignum eis insertum, quod possit ejici et reponi, in cujus medio
inferius sit foramen in quo volvatur pistillum molendini.
His ita dispositis niittatur aurum diligenter purgatum in mo-
lendinum, addita modica aqua, et imposito pistillo atque
superiori ligno coaptato trahatur corrigia et revolvi permittatur,
rarsumque trahatur et iterum revolvatur, sicque fiat per duas
vel per tres horas. Tune superius lignum ejiciatur, et pistil-
lum in eadem aqua cum pincello lavetur. Deinde molendinum
elevetur, et aurum cum aqua usque ad fundum cum pincello
moveatur et modice teneatur, donee quod grossius est resideat ;
moxque aqua in mundissimam baccinam effundatur, et quic-
quid auri cum aqua exierit, molitum est. Rursumque im-
posita aqua, repositisque pistillo et sursum ligno, iterum molatur eo ordine, quo prius, donee omnino exeat cum aqua.
Tali modo molendum est argentum, auricalcum, et cuprum.
Sed aurum diligentius est et leniter trahendum, saepiusque re-
spiciendum quia mollius est ceteris metallis, ne forte adhaereat
molendino vel pistillo et conglomeretur. Quod si per negli-
gentiam contigerit, quod conglomeratum est eradatur et
ejiciatur, et quod reliquum est usque ad effectum molatur.
Quo facto superiorem aquam cum sordibus de baccino effun-
dens; inde aurum diligenter in conch am mundam lava.
Dehinc infundens ei aquam cum pincello move, et cum per
unam horam in manu tenueris ipsam aquam in alteram con-
cham funde, et illud minutissimum quod cum aqua exierit
serva. Rursumque imposita aqua super carbones calefac et
move, ac sicut prius minutum cum aqua ejice, sicque facias
donee omnino purgaveris. Posthaec ipsum minutum l cum aqua
et eodem ordine bis et tertio, quicquid auri susceperis priori
admisce. Eodem ordine lavabis argentum, auricalcum et
cuprum. Dehinc tolle vesicam piscis, qui vocatur huso, et
lavans aqua tepida tertio, incide particulatim, ac in ollam
purissimam mittens cum aqua, sine mollificari per noctem, et
in crastinum coque super carbones ut non bulliat, donee
probes digitis tuis, si adhasreat, et cum fortiter adhaeserit,
bonum est gluten.