Dat lāt daermen bloemen plāten / oft cruydē setten wil / sal aldusdanich zy̅. Yst quaet aertrÿc / so sal
ment v'maken. En̅ plaetsen die staē bi eenige wateren / die zÿ best ghetēpert. Gheen dinc en wast wel
/ het en si dattet met reghenwater bespreyt si.
(Plantē wassen dicwÿls in plaetsē daer water loopt wāt die hitte vand' zōne / trect hē de
voorsceyt tot hē. So waer vettichet is / daer is soetichetyt. De wortelē vā plantē oft bloemē / salmen
deckē met paerdē mes / oft met asschē bespreyē / so sullen si dunne scorssen hebbē / en̅ die vrucht
sal veel beter zy̅. Stront vā ezels oft vā scapē oft vā geyten / en̅ vā allein mēcen / als vā coeyē. e.c.
dese makē vette hovē. Goede asschen zy̅ goet in lochtingen / en̅ dunne mes is seer goet en̅ orbaerlÿc
op weyden / ō veel gras te doē wassen. Het en is niet goet / dat men vele en̅ dicwils eē velt messchē
sal met drec / op eenen tÿt: maer dicwÿls / en̅ de luttel te male / dat is seer goet.
(Eenē acker die waterachtich is / salmē meer messen / dā eenē droogē acker. Drec vā vogelen
is bequame allē landen ō
te winnē / sond' gentē. Ghi sult altoos goet saet saeyen in goede aerde. Die quade cruydē salmen uit
trecken. Sÿn daer ooc steenē / die sal men uit werpē.
(Al dat mē sayē wil / det salmē saeyen int wassen / vand'mane / en̅ al datmē vellen wil / dat
salmē vellē int brekē vand'mane . Tgene det ghi saeyē wilt / legt ghÿ dat saet daer af te weyeckē in
eenich dinck eer ghy saeyt / het sal daerna smakē. Al legt ghÿt te weyc in melc / het sal daer na
smakē. Legt ghÿt te weyc in wÿn / oft in clareyte / altÿt salt die smake hebbē. Maer legdÿt hier in eer
ghÿt sayen wilt / so moet ghÿt eerst een luttel laten drooghē. (Erwetē / vitsen / en dier gelÿc / salmē in
drooge aerde sayē. Mer boonē salmē settē of planten in vochte aerde. Op schoō dagē als dē wint
noordē is / dā ist best te sayē.
(Een leeringe. van den fruyte daer die boomē dicke scorssen af hebbē / eer ghi se plāt legtse
drie dagē int water en̅ dā legtse in die aerde / te gad' / oft verre v'scheyden. En̅ als si een iaer
ghewassen zÿn / dā suldyse v'planten ende dese sullen dan dunne schorssen hebben.
(Boomē die bloeyen in den april / overmits den vorst so en̅ v'varē si die bloemē niet / yst dattet
weder drooge blÿft sond'regen maer coēt opten verst regē / dan vervaren die bloemen / om den reghē
die daer op vervriest.
(Alle bloemē geplāt in water daert seer versch is / die moeten verdrooghen in corten tiden.
(Die wortelē van dē wijngaerde geplāt / die en̅ sullē int eerste iaer gheē vruchten dragē / maer si
sullen quelen. En̅ alsmense v'plant / dan salmense wel diepe in die aerde setten / ende wel messen.
(Ist dat eē boō gheen wortelē en heeft oft net ghenoech so legt ontrēt die wortelen evene / en̅ dā
op die aerde en̅ begietē tsavonts met water hi sal nyeu wortelen laden. Den balsem boō wort geplant
gelÿk dē wÿngaert in die aerde daer hi wast / en̅ dat is ontrent den zee candt.
(Crieckē en̅ kersē bomē die willē staē in coude locht en begerē coude locht en bergē en̅ hogē
plaetsē en̅ v'scheit.
(Die criec bomē salmē verplantē in de maent vā novēber / en̅ somtÿts in Jāuario. Ist dattet eē
criecboō root
wert / so suldi makē int middē van den boō eē gat daer die quade humorē uit treckē sullē. En̅ aldus
machmē doen alle dand' boomen die rotten en̅ niet en draghen.
(Om crieckē of kersen overiear te houdē suldy haer stelē af sniden en̅ so legtse in een glasen
potkē en̅ steect desen pot vol vā kersen oft crieckē / en̅ doeter honich in dat dunne si / stopt dā desen
pot met moer datter gheē locht in en come / en̅ legter ontrēt en̅ ond' savele en̅ ooc bovē dē pot also
legt hē in Uwē keld'daert versch is. En̅ dus salmēse wel over det iaer versch houdē / ia also versch oft
si eerste vāden boō quamē. In deser manierē machmen oock houden peren ende ander vruchten.
(Ist dat eē crieck boō ofte kerseboom ghequelt is vā den mierē. Ghi sult bestriken met sape van
porcelyne en̅ dat gemenget deen helft met edic oft saghemeel ende legghet al omtrent den wortelen.
(Castaniē plantmē gelÿc die vigeboom / oft men greffÿtse / ofte mē v'plantse ooc wel. Ghi sultse
leggen in water / en̅ die te gronde gaē / salmē setten / en̅ dit salmen doē in novēber oft in december.
Wāt die in dese twee maenden geplāt oft geset zÿn / die sullē langē dueren / en̅ goede vruchtē
dragen. Die zōmige plātense in de meerte / en̅ settense in de aerde / gelÿc bovē; dese zy̅ soeter / dā
die eer geplāt zÿn. Maer die eer geplāt zyn / in dye voorseyde twee maendē / die dragē eer vruchtē:
maer mē salsē eerst proevē de welcke dat goet zy̅ ō te settē / alsoot voers. is.
(Dit is noch een and' proeve / om te wetē welcke castanien dat goet zÿn ō te plantē. Ghi sulter
nemē eē deel / en̅ legtse in de savele dertich dagē lanc / en̅ dā suldise wel wasschē. Als si wel
gewasschen zÿn legtse in water / en̅ dye dan te gronde gaen die zy̅ goet ō plantē / en̅ die opt water
bliven die zÿn daer quaet toe.
(Ist dat ghi soetē cauwoerdē hebbē wilt legt haer zaet drie dagen in scapen melc en dan settet in
die aerde / hieraf sullē soete cauwoordē comen blinckende en̅ lange cauwoorden si sullē dunne van
scorssen zyn.
(Lange cauwoorden salmē deen vandē anderē in die aerde settē also sullē si te bat wassen. En̅
si willē wassen in zavel aerde wel gemest / en̅ in die meerte geset oft gesaeyt. Aldus
machmen ooc doē van allen anderē boomē die steenen in haer vruchten hebben.
Wildy soetē smaec hebbē in vruchtē daer steenē in zy̅ als persicken oft dier ghelÿck. Legt de
steenē te weycke in alsulckē zaet als ghi den smaeck hebbē wilt. Want int tgeen daer si in weyckē
daer sullense haer vrucht nemen ende daer na smaken.
(Dadelboomen en draghen gheē vruchtē voor dat si hond't iaer out zÿ. En̅ die dadelē moete wel
eē maēt in water liggē eermēse, inde aerde set / dan salmense in goede aerde settē. So wāneer si
dan bladerē beginnē te hebben / so salmense alle avont met water bespreyē.
(Mispelen salmē greffiē op doornē / daer soe zÿn si best op ghegreffÿt / oft op ander schoten van
mispeliers.
(Vychbomē die dragē vierwervē alle iaer vrucht.
De swerte vigē zÿn best eer in die sonne gedroocht en̅ dan leyt mense in manierē gelÿc
beddekēs / in eē vat / en̅ telckē male bespreytmense met mele / Dā stoptmense in een vat en sluytet /
en̅ also seyntmense uiten lande.
(Die castanien willē wassen in versce en̅ morwe aerde / maer int savel lāt wassen sie noode / tē
ware dettet wel versch ware. En̅ si willē best wassē in swerte aerde. Si willen ooc hebbē vetticheyt.
Die castaniē / ten si dat mē een gaetkē in die scorsse maect / en̅ mēse int vier leyt / si sullen int vier
een groot gheluyt maken.
(Que appelē zy̅ goet / en̅ mē maect daer goede spise af. Dese zÿn geluwe / en̅ si zÿn cout / en̅
goet gegeten thegē die quade meester oft febres. Si zÿn ooc goet gegetē dēghenē die heet zÿn. En̅
men machse houdē een iaer lāc. En̅ dese machmē verplanten vā den cleynen riserkēs oft tacxkens /
oft greffien.
(Om grote queappelē te makē / set eene pot in die aerde / en̅ cromēt dat rys daer eenē appel
aen is / totter aerdē: en̅ doet dē appel in dē pot / en bint dat rÿs aen dē pot dattet net af en̅ gae / noch
vā dē pot / noch vāder aerden / en̅ latet aldus wassen. Die appel sal so groot zy̅ als dē pot en sal alleē
dē pot vollē. Hebdy geenē pot / so doeget yewers eld's in / al waert in eē houtē vat / eemer / oft cuype.
Maer dit en salmē niet doē / dan als die bloemē niet meer en bloeyen / en̅ die boomē gespaent zy̅. En̅
aldus machmen oock doen van anderen boomen.
(Saet vā ayuyne / ist dat ghÿt net in watere daer sout in gheweest heeft / soe yst beter omplanten.
(Ayuyn gesaeyt ontrent boomē / het si appelboomen oft peerboomē / die vruchten zy̅s veel te
beter en̅ te soetere. En̅ in dese vruchten en comen gheen wormen.
(Wildy plāten een vÿchboō / oft moerboō oft eē and boō die gheē saet en draecht. Ghi sult vā
dien boom sniden een rÿsken vāden voorledē iaren / mettē oudē houte ontrent twee palmē lanc / so
dat die gheheele lengde si twee cubiten oft meer. En̅ alle die riseren suldy in de aerde setten / en̅
ontrent een palme lanc suldÿt buytē der aerden laten. Dit suldy doen / eer die boom bladerē beghint te
brenghē. En̅ wacht u wel dat ghi den knoop niet af en snydt / want dan souden si verdrooghen. Om
boomē die bitter vruchtē dragen / soetē vruchtē te doen dragē. Ghi sult opgraven die aerde vāder
wortelen des boōs / so dat die wortelen al bloot zyn. Dan legt daer op verckens drec / en̅ dectse weder
met dier aerden / oft met and'aerde / aldus sullē die vruchten vā dyen boom eenen soeten smakē
hebben. En̅ aldus machme aen alle boomen doen / die bitter vruchten maken.
(Noch een ander manierē / om die boomen te hulpē te comen / dat si soetē vruchtē draghen
mogen.
Ghi sult een gat makē int middel vāden boom / daer hy tē grootstē is en̅ doet in dat gat honich
water: det water daer honich in geleyt is gheweest / en̅ honich mede ghemengt is: en̅ stopt dit gat wed'
met eenē houten naghel vā ghelÿcken houte van dien selven boome. Maer siet wel toe dat ghi dat gat
op die ander side niet dore en boort.
(Alle vruchtē willen behoedt worden / en̅ varens te bat dat mense leyt in drooge suver stedē / oft
in caf oft in hoy.
(Ghingebaer hout men goet en̅ lancduerich onder peper / en hi wasset over die zee int
gheberchte.
(Om groenen ghingebaer te maken.
Legt witten ghingebaer in een vaetken / en̅ vollet vaetkē met loogen / en̅ latet aldus drie oft vier
dagen en̅ nachten staen. Daernae doet die looge uit datter niet en blive: dan doet daer honich of
suycker in: aldus so salt goeden groenen ghingebaer wesen.
(Yst dat de gariofel nagelen haren roke verlorē hebbē en̅ haer machte / so suldy die legghen in
stercken wyn / oft
edick . En̅ men salse leggē op steden die nyet heet en zÿn / en̅ drooghe. Si dueren goet dertich iaer.
(Galigaē wortelē duerē goet vÿf iaer. Si hebbē de selvc machte die gariofel nagelen hebbē. Si
zÿn ghesonder in den winter dā in den somer. En̅ die swerte zÿn de beste.
(Genever besien die swerte zÿn de beste. Men salse vergaderen in de Lenten / en̅ si bliven twee
iaeren goet.
(Die olye die mē maect / vā genever / is betere / dan diemē maect van den besien.
Moerbesien werden gheplāt ghelÿc vÿchboomē. Sÿn vruchtē zÿn int eerste soete / en̅ daer nae
suer en̅ hoe hi verblÿt vāden dauwe / en̅ hi drocht vāden reghen en̅ hi ouder wort / hoe di vruchtē
bitterder zÿn. Dye moerboom verblÿt vāden dauwe en̅ droeft vāden reghen / en̅ hi verblÿt en̅ vaert wel
van den vuylen drecke.
Sÿn tacken verdrooghen alle drie iaren / en̅ dan salmēse af sniden / en̅ and boomē alle iaer /
want si varens veel te bat en̅ datmen dat mos af trecke / wāt dat mos beneemt haer machte / en̅ die
substancie van den vruchten.
Om noten langhe goet te houdē / so salmense leggē in savele / oft in haers selfs drooghe
bladeren / oft in een vaetken van notelaers: en̅ legt daer ayuyn bi / si sullē dyes veel te soeter zÿn.
(Wildy noten een iaer lanc groene houden / legtse in honich / si sullen groene bliven. Dit honich
sal dan edel ende goet zÿn tot veel medecinen.
(Die persickboomē zyn vā dier naturen / ist datmē daer yet groens af snÿt / si sullen v'droogen:
en̅ alle zÿn drooge tacken moetmē altoos af snidē / sal hi wel varē.
(Ist dat een persickboō queelt / men sal nemē heffen vā ouden winē en̅ mengense met water:
daer mede sal mē zÿn wortelē beghieten / en̅ den boom daer mede bestriken / en̅ wel messen met
goedē messe / oft dicwÿls wasschen met boonsop.
(Om persicken te greffien / ghi moecht die greffien wildy op pooten van noten.
(Om grote persickē te hebben. Neemt melck vā gheytē / en̅ daer mede bestrÿct den boom /
vāder aerdē opwaerts. Oft ontdect zÿn wortelē al bloot drie dagen lanc: daerna ghiet daer gheytē melc
op. Dit moet ghedaē zyn als den boom bloeyt / en̅ also sal / hi groote persicken draghen.
Om die noten die in de persickē liggen / te doen brenghē een teyken / en̅ alle die vā dien persicboom
ghegreffÿt sullē worden / also langhe als si duerē sullen. Ghi sult den persicksteen leggen VII daghen
in die aerde. Als die steen op beghint te gaen / dā suldy die keerne soetelÿc uit nemē / en̅ scrÿft op die
kerne wat ghi wilt met verwen. Als dat ghedaē is / so set die kerne weder in harē steen / en̅ bint hē
weder te gader / en̅ set hē in de aerde / metten eynde opwaerts. En̅ alle die persickē die vā dien boom
comē sullen binnē indē steen ghestreept zÿn met dyer verwē / daer dē eersten persicsteen binnē
mede gescrevē was. En̅ dusdanigen persicboom heet men ghescreven persicboom.
Yst dat eenich persicboom vāden wormen ghequelt is so suldy nemen orine vā runderen / en̅ dat
derde deel azÿn en̅ wasschen den boom daer mede. Dit machmē doē alle boomen die van den
wormen ghequelt zÿn.
(Om persicken te hebbē sonder steenen. Ghi sult nemē eenen persickboom nyeu gheplant / en̅
maken in eē willighe een doorgaēde gat / en̅ set die plante vā den persicboome / datse door die willige
wasse / dan en sullen die persicken gheen steenen hebben.
(Oft neemt een greffie vā eenen persicboom / en̅ setse in een willighe / so sullent ooc persicken
zÿn zonder steenen.
Die pruymboomē zÿn van menigerhande manieren / maer pruymē van damascenen dat zÿn
coele pruymē / die zÿn de beste / en̅ si zÿn bina swert. Alle manierē vā pruymē machmē over iarich
houdē / yst dat men se wel laet ripen / en̅ wel ghedrooght leyt in een glasen vaetken. En̅ en condise
niet wel drooghē in die sonne / so droochtse in eenen hoven / daer broot in ghebacken is.
(Ist dat een pruymboō queelt / so suldy nemē heffen vā wÿn getēpert met water / en̅ ghiet dat op
die wortelē: oft oude mans orine ghemengt met water tweedeelē. Mē greffÿt die pruymboomen ghelÿc
ander boomen.
(Yst dat peren steenachtich smakē / ghy sult die wortelē ontdecken / en̅ alle die steenē die daer
ontrēt zÿn / wech doē en̅ doen ander claere aerde op die wortelen / en̅ dā dicwils beghieten. Aldus yst
ooc vā appelen en pruymen.
Van appelen en van peeren maectmen wijn aldus. Snÿt vā desen waer af dat ghi wilt / in vier
stuckē en̅ vult dat vat al
[p. 55]
vol / en̅ latet aldus staen: dan sal dit v'keeren oft most waer / mer men sal op dat vat ghietē loopende
water. En̅ desen dranc is ghesont / mer hi is cout.
(Om appelen die vervrosen zÿn / goet te makē. Legtse in cout water / si sullen weder al tot haer
selven comē / op dat mense dan bi den viere leyt. En̅ aldus yst ooc metten vervrosen versenen /
hielen / voeten / en̅ ander leden / alsse vervrosen zÿn / suldy se setten in water daer colen in gesodē
zyn / oft in water daer camille in ghesoden is.
(Yst dat ghi te vier stedē om den appelboom legt levende colen / en̅ een'luttel levende solvers /
soe waer diē roock hier af eenighen appel ghenaect / dienappel sal terstont van den boom vallen.
(Item ist dat ghi oude orine ghiet aen appelboomē / oft aen wÿngaerden / si draghen veel te meer
vruchten.
(Nemmermeer en comē wormen in appelē noch in appelboomen / oft in ander boomen / yst dat
ghi dicwils meter gallen van eenen verre die wortel beghiet.
Om eenē groten appel te doen wassen in eē glas. Ghy sult nemen een glas oft een viole / binnen
dye wile dat dē appel cleyne is / en̅ ghi sult die viole bindē aen den boom / en̅ sult den appel daer in
laten wassen.
(In appelboomē machmen greffien menigerhāde manieren vā appelen / op welckē tack det ghi
wilt / en̅ in peerboomen desghelÿcx menighe maniere van peren.
Wildy hebbē geverwede appelen / met wat coloren dat ghi wilt / so maect een gat boven int
dickste van dē boome / en̅ steect in dat gat wat verwe dat ghi wilt / met watere gemengt. Dan volt dat
gat wel / en̅ stoppet nauwe / en̅ alle die appelen vā diē boom / sullē die verwe hebben die ghi in den
boom ghiet.
(Yst dat ghi op Sinte Lambrechtsdach eenē boom plant van wat manieren dattet si / dien boom
sal op comē ende wassen / en̅ en sal niet verdrooghen.
(Petrocelie salmē sayen op Sinte Jansavont int middel vāden somere / en̅ die en sal nemmer
meer vervriesen / hoe grootē winter dattet is / noch in den naesten somer en̅ sal si ghēe soet brengen:
en̅ si sal veel eer / en̅ meer wassen dā andere / die langhe tevoren ghesaeyt heeft gheweest. En̅
petrocelie wilt ghesayet zÿn in steenachtige plaetsen.
[p. 56]
Om groote pareyloock te hebben. Ghi sult veel pareyloocx in een binden met eenen dunnen doecxken
/ en̅ steken dat in de aerde / het sal groote pareye sÿn.
(Oft legt veel pareysaets in een gat / in der aerden / daer sal een groot pareylooc afcomē. Maer
dlaken moet nat zÿn / en̅ ghesteken in versche aerde / die nyeu ghegraven is / en̅ dectse / daer sal
groot parey loock af comen. En̅ mē mach dit nemē vā elcker rose een rÿs / en̅ snÿt die / en̅ legtse
rechts doen van veel dincx dat uiter aerde wast.
(Om een rose half wit en half root te makē. Ghi sult nemē vā elcker rose een rÿs / en̅ snÿt die /
en̅ legtse rechts en̅ setse diepe in die aerde en̅ verbÿntse met vetticheden oft ghi dese twee riserkēs
deen tegen dandere vouwē wildet / en̅ setse diepe in die aerde / en̅ verbÿntse met vetticheden / en̅
doet daer mos over / si sullen deen onder dander wassen aldus sullen die roosen half wit / en̅ half root
zÿn.
(Om roode rosen wit / te maken. Neemt die roode rosen en̅ houtse over colen daer solfer in
ghegotē is ontrēt een halve once / en van desen roock sullen si wit worden.
(Om een witte rose root te maken. Hout die witte rose over eenen pot / daer wermen rooden wÿn
in is / bovē in in den roock van dien wine.
(Wildy veel roosen hebbē in Uwen hof / so suldy saeyen saet vā rosen det wat ripe si / in dē
sprockelle / oft indē meerte. En̅ die plante die daer af comē / suldy dicwyls beghietē. Int āder iaer
v'plantse waer ghi wilt / mer setse twee voeten van malcanderē.
(Wildy vroeg roosen hebbē / so doet als voorscrevē is / maer beghietse dicwils met lauwē
watere.
(Wildy ooc spade rosen hebben / soe versetse spade int iaer / en̅ setse seer diepe in die aerde /
en̅ beghietse dicwÿls met couden watere.
(Yst dat ghi neven die wortelen vā een willige / cleyne riserkens set vā boomen waer af die
vruchten steenē binnen hebbende zÿn / gelÿc persicboomē oft pruymboomē die sullen haer vruchten
hebbē sonder steenen.
Coemt die wyngaert boō lichtelÿc uiter aerdē / dat sullen goede besien zyn. Alsmē wÿngaert
plantē wil / die plātē moeten wel versch zy̅ / en̅ daer en mach net oudts aē zÿn noch hangen / mer al
nieuwe / wāt and's soe soude hi dicwils ghecorrūpeert worden. En̅ hi moet zyn vāden tweedē wasse
[p. 57]
/ maer bi den knoope comēde vandē onderstē. Men sal die plantē nemen dickachtig / en̅ eē cubitus
lanc. Ist dat die aerde wel vet is / so suldy den wÿngaert verre deen vāden anderē zetten / ontrēt twee
voetē. Ist dat het hout vāden wÿngaert / vāder sonne / oft vāder reghē / oft dierghelike behindert wort /
so salmē altoos det verstorven is suyveren / en̅ die gaten met aerde stoppen.
(So wanneer dat twee of drie knoopē zÿn vandē wygaerde aen een rācke / het is al genoech: die
ander moechdy wel afsniden / opdat daer niet te vele vāden lagen en bliven vāden houte. Na die
grootheit vāden riserē so sal men dye knoopē daer aen laten drie ten minsten / en̅ boven viere niet /
ten si datter rÿs oft rancke groeyt.
(Yst sake dat die groote struyc vuyl is / so suldy hē wringhen metter hant / die onderste
vuylicheyt af.
Alsmen wÿngaert snÿt / so salmen sniden weynich boven den knoop / en̅ cromt hē een luttel /
mer niet seere.
(Yst dat die wÿngaert in goet aertryc / en̅ ter lucht staet en̅ hi te seer wast in rancken en̅ in
bladerē / so sult ghi dye rancken sniden lāger dan tot X oft XV knoopen / en̅ sult laten in eenen tack /
een oft twee / oft drie rancken.
(Wast dē wÿngaert te dicke / so suldy omē gaēs hē graven / en̅ vollen dat met savel / en̅ mengen
dat met asschen.
(Ist een wÿngaert onvruchtbaar so dat hi net en draget snÿt een gat int dicste vāden houte / en̅
steect in dat gat eē cleyn steenkē in / so dattet gadt daer ghevolt si. Dan legt ontrēt die wortele aerde
ghemēgt met morē / so sal hi wel vruchtē dragen / en̅ ooc daer na nēmermeer onvruchtbaer zÿn. Oft
ghiet alle dage aen die wortelē / aen den voet vā den onvruchtbarigen wyngaert / oude orine
overvloedelÿc. Al waert dat den wÿgaert half verdorret waer - hi sal weder groeyen ende bloeyen / en̅
seer vruchtbarich zyn.
(Om druyvē sonder steen te hebben / so set dat opperste vand'rancken in die aerde / en̅ dat men
in die aerde setten soude / dat sedt opwaerts.
((Om wyngaert te doen draghen wÿn ghelÿc clareyte.
Maect in dē wÿngaert een gat totte mergē toe / en̅ in dat gat suldy stekē in den meerte een
electuarie gemaect van poeder vā gariofel nagelen / en̅ van caneel / dat menghet met een luttel
fonteynē / en̅ maect dat gat vol vā desen poeder.
[p. 58]
Dā sluyt dat gat nauwe toe met wasse / oft met een linen doecxkē opt gat ghebonden wel vaste. En̅
den wÿn die vā desen wÿngaert comē sal / die sal smake al waert al goeden clareyt / so langhe als
dien wÿngaert dueren sal.
(Alle druyvē die mē snÿt eer si wel rÿp zÿn / dien wÿn en sal niet natuerlÿc zyn / en̅ hi en mach
ooc nyet lange goet dueren. Maer den wÿn diemē sniden wil / om goedē wy̅ te hebbē / dien salmē
sniden mettē loop van der mane / ghelÿc vore ghescrevē staet / int capit. vāden wÿn ō siecten te
ghenesen.