Ode, op het Schilder-Boeck van den Const-rijcken Carel van Mander.
TSus Timmermans en Smeden hardt gheclop,
Ghy krijghs-rommoer van trom en bus houdt op,
Ghy weer, windt, locht, wilt u gheruys bedwinghen,
Weest stil, en wilt hier geen ghetier voortbringhen:
Dat ghy niet stoort in sijnen stillen sin
Van Mander, daer hy nu soo diep is in,
Dat d'effenheyt van sijne cloeck' indachten
Niet over hoop gh'en stoot met u rouw schachten.
Sijn Schilder-gheest ontwerpt en teeckent vast
Een schoon nieuw beeldt (daer op hy neerstich past)
Een beeldt, dat noyt te vooren Schilder maeckte,
Oft immers noyt sijn rechte wesen raeckte.
Niet dat hy maelt door eenigh fijn pinceel
Een beeldt met verf op eenigh glat paneel:
maer in't taeffreel van sijn gheschaefde sinnen
Gaet hy een beeldt, dat lijfloos is, beginnen.
T'is oock gheen beeldt, dat in het wat'righ oogh
Gheeft sijnen schijn: maer welckes recht vertoogh
T'gheest-vlammigh oogh der Hemel-lichte sinnen
Can alleleen ontfanghen wel van binnen.
Der Schilder-const (segh ick) het naeckte beeldt,
Een oprecht beeldt der beelden hy ons teelt,
Een alghemeen patroon van alle saken,
Die yemandt wil door beeldtenis nae maken:
Want soo slechts dit alleen wordt wel beooght,
End' naeghevolght, siet, stracx sal sijn vertooght
Volcomentlijck, en levendigh met allen,
Dat eenichsins ons in't ghesicht can vallen,
En dat soo fraey en net, dat self de Mey,
Die fraey bemaelt soo menigh veldt en wey,
Als Schilder groot des Weerelts, niet sou moghen
Sijn Tulipa veelverwigh bet vertoghen.
Wat is dan dit voor beeldt, dus Conste-rijck,
Dat ghy daer met maeckt alle dings ghelijck?
Alleens of g'hadt maer eenen silvren beker,
Daer met ghy dan voortaen daer nae voorseker
Soudt maken nae, van wat fatsoen ghy woudt,
Seer lichtelijck, schoon bekers menichfout.
Ghewisselijck, hoe constlijck oock regierde
Parasius t'pinceel, hoe wel't oock stierde
Apelles cloeck, oft Zeuxis wijdt vermaert,
(Daer van de eer noch door de Weerelt vaert,)
Sulcx dat de dees der Voglen scherpe ooghen
Met sijnen druyf gheschildert heeft bedroghen.
End' of wel schoon Parasius t'ghesicht
Van Zeuxis self deed soo een loos bericht,
Dat hy sijn verf voor een gordijn aenschouwde,
Die op't taeffreel sick open en toe vouwde: