Ode,
Op't Schilder-Const-Boeck, ghemaeckt door Mr. Carel van der Mander.
Met grooten vlijt brengt menigh Vader
Tot s'kinders met veel schat te gader,
Op hoop, dat sulcx door hunnen plicht
Sal winnen meer: Soo oock den Mensche
Die Const voortbrengt, begeert te wensche,
Dat sy toeneem, en yeder sticht
VVant door die hoop en goede jonste,
Mercurius van Letter-Conste
Gheworden is den vinder eest,
Palamedes, Epicarm' mede,
Simonides, en Cadmus dede
Oock blijcken wel den cloecken gheest.
Tot dien eyndt liet oock van ghelijcken
Sijn cloeck verstandt ghenoechsaem blijcken
Gygis ghenaemt, een Lydiaen,
Die Schilder-Const eerst gingh ontdecken,
En Philocles de Schilder-trecken,
En Cleophant de verf daer aen.
Voorwaer veel vreught elcx gheest sou baren
Mocht Larthes soon hun gaen verclaren,
Hoe dat hun Const, die sy seer slecht
Voortbrachten eerst, als eerste vinders,
Van handt ter handt, door trouw beminders,
Gheworden is gheheel oprecht.
Iae soo volmaeckt, dat nu vol wonder
D'Assyerij maeght alleen bysonder,
Als Genius werckt met voorspoet,
VVel vlijtelijck can leeren d'ander,
D'welck eenen Const-vermaerden Mander
Door zijne daedt hier blijcken doet.
VVant naer hy uyt Castalij vloeden
Eens was ghelaeft, socht hy te voeden
Met lust altijt t'Const-lievigh hert,
Met handt-ghedaedt en woorden wijslijck,
VVaer door zijn naem van Fama prijslijck
De VVeerelt door gheblasen werdt.
maer nu den tijdt is wech ghevaren,
Die van hem nam veel vruchtbaer jaren,
Heeft hy zijn Pen in't werck ghestelt,
En heeft bequaem en fraey nae t'leven
Apelles Const leersaem beschreven,
En neemt soo weer des tijts gheweldt.
Of Atropos alschoon nu brake
Sijns levens draedt, dwelck is een sake,
Die hier (eylaes) elck een verwacht,
Soo sal altijt zijn leeringh grondigh
Van Schilder-const, al spraeck hy mondigh,
VVel blijven gaen in volle cracht.
VVant soo als tcruydt door Son en reghen
Vruchtbarigh wast, soo sal te deghen
Toenemen Const by hun, die met
Natuer en lust om leeren pooghen,
Als hun zijn Pen claer leght voor ooghen
De Const-rijck oude Schilders net.
End' als sy sien hoe hy de wercken,
De Const, den gheest, en d'edel Clercken,
Soo aerdigh met zijn veder maelt,
Dat elck schier schijnt, door t'soet verhalen,
Te sien, die in de doncker salen
By Pluto langh al zijn ghedaelt.
Oock als sy hier in sullen lesen,
Den aerdt, manier, en t'naeckte wesen
Van Schilders, die t'Pinceel vermaert
Nu noch ter tijdt te wercke stellen
Soo bootsigh, dat het schijnt vertellen
D'history claer, door beeldens aerdt.
Hierom ghy groen leersame jeughden,
Laet dese gift by u met vreughden
Veel winst op winst doch brenghen voort:
Soo sal u daedt oprecht hem gheven
Meer prijs en danck, dan of ghy sweven
Liet in elcx oor u lofbaer woordt.
Oock ghy, die nu als Meesters wacker
VVel diep herploeght der Consten acker,
VVaer door Clio u heerlijck croont:
Soo u wat nuts hier comt ter handen,
T'geen langhe scheen door tijts wree tanden
Te zijn vernielt: met vrucht hem loont.
Gheen loon hem gheeft, als Midas gierigh
Vercreegh: maer soo, dat Conste cierigh
Hier door vercier, en vast beclijv',
Dat elck een merck, dat desen offer
Besloten niet en leyt in coffer,
maer soet van reuck elcx hert doordrijv'.
Dwingt u tonghe.