Voor-reden.
Als vreemde wandelaers in uytheemsche Landen comen te vinden op den wegh constighe metselrijen, oft schoon ghebouwen, t'zy Kercken, oft ghemeen speel-tooneelen, hoogh opghestegen, en dicht toe ghesloten wesende, sy verlangen om weten watter voor uytnemende heerlijcke wercken en vercieringen inwendich zijn, sy sien door gerren en spleten, en vernemen aen d'inwoonders om bescheydt te crijghen: want daer is in de herten der Menschen een drijvende begeerte, te hebben kennis en wetenschap der waerheyt, besonder van behaeghlijcke oft nutte verborghen dinghen. Waerom d'oude constighe Dichters, en wijsgiere Mannen, hun lieve (met veel arbeydt vercreghen) wetenschappen, en wijse leeringhen, onder uytmuntighe mom-cleederen bemantelt, en wech ghescholen hielden, om anderen also oock greetigh en smaeck-lustigh daer toe te maken. En dat sulcke costlijcke suyver Cleynoden niet souden van t'plomp, rouw, en achtloos volck slijckvoetigh vertreden, en bevleckt worden: want ghemeenlijck is t'ghemeen in zijn aenghewende meeningen so heel verhardt en weerigh, dat het spotlijck verwerpt de weerdighste en loflijckste dinghen der Weerelt, besonder die hy hem ghemeen, oft licht te becomen zijn: maer schielijck in groot achten en hoogh verwonderen heeft, t'ghene swaerlijck met veel moeyten vercreghen wordt: doch wie desen ghemeenen dool-stap wijslijck vermijdet, is niet van onbescheyden oordeel te berispen. Dit was dan d'oorsaeck, dat veel hoogh verstandt, soo wel natuersche als Hemel-condighe dinghen, en seer noodighe onderwijsinghen, onder veel versieringhen ghestolpt waren, door wel gheleerde en behendighe Poëten, de welcke (soo men gheloofde) gheestigh ghedronghen, en ghedreven door heymlijcke cracht, als rasende, buyten hun selven, hun versen en ghedichten voortbrachten. Het was oock daer voor ghehouden, dat geen Menschen nae hun gheboorte conden rechte Poëten worden, dan die tot sulcke welsprekende soetheyt te vooren gheschickt, en vercoren waren. Waerom den Arcadischen Thyrsis songh:
Ghy Herder volck Arcadische nu past,
Te cieren hem met clijf, die Dichter wast.
of hy seggen wilde, die Poeet geboren zijnde opwast. Elder songh Menalcas:
Godlijck Poeet, u dicht becomt my soet,
Ghelijck in't gras oock den vermoeyden doet
Een slapen sacht.
Want dees oude Poëten waren Offer-priesters der Goden, heylighe voorsegghers, uytlegghers der verborgentheden, deuchtsaem treflijcke gheleerde Mannen, grootlijcx in aensien by den grooten Coninghen en Heeren, welcker kinderen School-meesteren sy ghemeenlijck waren, die sy met hun aenlockende clucht-vertellinghen ten teere ooren instortten behonighde tucht-redenen, en verstandt voedende leeringen. Ghelijck den wijsen Plato in zijnen ghemeenen staet oock begeerde, dat Moeders en Voedsters den kinderen en voesterlinghen uytghelesen spreuckskens souden vertellen, en daer mede den