was hy niet gheboren, hy en worstelde met Cupido, dien hy een beentgen stellende stracx ter aerden wierp. Doe elck om t'verwinnen hem toef dede, Venus hem cussende, benam haer sonder datset voelde haren gordel. En Iuppiter Venus hierom bespottende, ontstal hy zijnen Conings staf, en soude hem den blixem ontnomen hebben, had hy niet gevreest hem te verbranden. Eens ontstal hy yemandt een schoon Peerdt, en gaf daer voor eenen feerigen Esel. Een nieuw ghehouwt Man ontstal hy een schoon Vrouw, en gaf daer voor een oudt tandloos vuyl Wijf. Eyndlijck hy werdt gheheeten oock den Godt der* Dieven, als Homerus in zijn Godt-lofsangen seght:
Dees eer u sullen doen de Menschen, dat nae desen
Van alle Dieven ghy sult eeuwigh Heere wesen.
Hy was d'eerste die opbracht, de waaren en Coopmanschappen met gewicht en maet te vercoopen, doch niet sonder bedrogh te pleghen: daerom werdt* hy gehouden voor den Godt der Cooplieden. Hem worden veel Const-vindingen toegeeygent. De Liere oft Luyt soude hy van een doode Schiltpadde op den Nylus ghebouwt hebben, waer voor hy in't vrede-maken met Apollo over de Ossendiefte in mangeling hadde zijn roede Caduceus, welcke de cracht hadde van twee twistighe te vredighen, daer sy tusschen beyde gheleyt werde. Om welck t'ondervinden, haer Mercurius eerstlijck wierp tusschen twee slanghen die heftigh vochten, de welcke stracx vrienden zijn gheworden, soo dat de roede met twee slangen bewonden is gheweest, en werdt altijt gehouden tot een teecken des vreeds. Hy was den vinder der dry verscheyden Musijck-toonen,* hoogh, middel, en leeghe oft grof. Was den eersten, die der Sterren loop waergenomen, en het Iaer en daghen het onderscheydich besteck bestelt heeft. Leerde oock den Menschen Godsdienstigh en beleeft zijn, waerom Horatius Flaccus seght:
Mercurius ghy Atlas kindt schoontaligh,
Eerstmael hebt ghy de Menschen, woest en dwaligh,
Met u Musijck, en wijse soete stemmen,
Wel connen temmen.
Mercurius wordt oock genoemt Hermes, op Griecx so veel geseyt, als Seynt-Godt der Goden, oft Taelman der Goden: en Mercurius is soo veel, als een woordt oft reden. Cicero beschrijft, dat Mercurius den Egypters de letteren en wijse van schrijven heeft geleert, en de Wetten, en werdt daer van dat volck geheeten Thoit, oft Theut, ghelijck Plato ghetuyght. Om nu te verstaen wat* hier mede gheseyt wort, eerstlijck dat Mercurius, die tot behoef der ellendiger, oft sterflijcker Menschen, soo heel veel nutte saken gedaen, en voort gebracht heeft, den soon van Iuppiter, beduydt, dat de ghene, die hun bevlijten hunnen even Mensche weldaedt en alderley hulpe te doen, zijn waere kinderen Gods. En gelijck de slechte Heydenen sulcke uytnemende Const-vinders, en weldaders der ghemeynten, in groot achten hadden, en Goden, oft Godlijck meenden* te wesen, hebben sy vele gheacht kinderen van Iuppiter te wesen. Bysonder hebben sy oock den Coningen meest al Godlijcke eere gedaen, Tempelen ghebouwt, en aengebeden, waer uyt de Poeetsche Goden hunnen oorsprong genomen hebben. Dat hy den Woort-voerder, oft Goden Bode is genoemt,* is, om dat hy den Menschen leerde goede en Godlijcke Wetten, gelijck of hy den wille der Goden hun uyt den Hemel op Aerden hadde ghebracht. Dat hy