staenden
krijgh dickwils meerder gerucht is, alsser wel van is. Onsen Poeet stelt neffens de Mare oock recht ghesellinnen van haren aerdt, te weten, licht geloove, dwase doolinge, vergeefsche vreese, ydel blijdschap, oproer, en tweedracht, ghestockt oft berockt van yemandt onbekent, en alsulck meer gheselschap. Waer mede onsen Poeet seer aerdigh uytbeeldt, en te kennen geeft, den* aerdt des ghemeenen lichten volcks, die op marckten, en ghemeen plaetsen, t'samen lesen, oft cleven aen eenighe nieuw mare, die noch nouw uyt den dop en comt, en qualijck vleughelen heeft: hier doet dan elck het zijne by, daer zijn dan oock in den hoop de voorverhaelde spel-personagien, licht gheloove, ydel vreucht, vreese, oproer, tweedracht, en alle ander Maeghschap van de valsche nieuw mare. Welcke dinghen dickwils veel lichtveerdicheyts, moeyt, en swaricheyt, conden voortbrenghen: want de tonghe is een cleen lit, dat groot werck bericht, sacht, en can harde beenen, jae ijser breken, en steenen vermorselen. Plutarchus daer hy handelt van de nieuwsgiericheyt, verhaelt van eenighe, die hun landt oft handtwerck couwlijck, en als een onnut dinghen doen: maer dringen in by den Burgemeesteren, in de Vierschaer daermen pleytet, loopen ter marckt, oft ter Haven daer de Schepen aen comen, vragende over al: En isser niet nieuws? En isser niet nieuws? Want sulcker ooren kittelen meer te hooren wat quaets, als wat goets. Waerom d'Overheyt van der Stadt* Locres wijslijck dede: want wanneer eenigh Borger van buyten quam van zijn Landt oft Hoeve, in der Stadt, en dat hy vraeghde, wel en isser niet nieuws? Hy werdt van haer in de boet beslaghen, en most de breuck betalen: om dieswille dat sulck Borgher scheen gheneghen tot veel veranderinghe, oft lust hadde de Stadt vol oproer, swaricheyt, en moeyte te vinden, en niet en hadde t'herte ghewendt tot vrede, en gherustheyt, ghelijck een redelijck Man behoort, die t'ghemeen welvaren bemint. Men bevint oock veel, dat sulck nieuwsgier Clappaert, meest is ghenegen te weten, en openbaer te maken,* dinghen van belangh, en die noodigh zijn heymlijck, en verborgen gehouden te blijven: so dat die van der Overheyt hun seer te mijden hebben, en den tonghe-dwangh te behertighen, geenen belangenden raedt, heymlijck besloten, t'openbaren, niet schrickende voor den ondanck van Huysvrouwen, oft beste vrienden, die om t'misvertrouwen t'onvreden mochten wesen: t'is beter sulcx te lijden, dan door betrouwen in schande, swaerheyt, en schade te comen, oft de ghemeen sake hinderlijck te wesen. Men mocht yemant vraghen, segghende: Hoe sult ghy durven vrylijck beschuldighen, oft met wat reden lasteren, yemanden die niet verborghen heeft ghehouden, t'ghene ghy hem heymlijck te kennen hadt gegheven? Want was het een dinghen datmen niet mocht weten, waerom hebdyt selve een ander gheopenbaert? Stelt ghy u heymelheyt buyten u in een ander, so hebt ghy meer betrouwen op een ander, als op u selven. Seght ghy, ick hebbe soo goet betrouwen op hem, als op my selven, oft hy't weet, oft ick, dat is gelijcke veel: want wy zijn een. Is hy dan u heel gelijck,* soo zijdy verloren, oft verdorven, en u gheschiet recht. Is hy beter oft heymlijcker als ghy, soo zijdy behouden en los, tegen recht en reden, hebbende ghevonden een Mensch die u ghetrouwer is als ghy dy selven zijt. Neen ick ken hem wel, het is mijnen besten vriendt, meughdy segghen: maer ghy hebt te dencken, dat desen uwen vriendt oock soo eenen vriendt heeft, die hy betrouwt: desen, weder eenen anderen: aldus raeckt een woordt in't hondert,